Waarom crowdfunding in 95 pct van de gevallen niet werkt
- EN HOE HET WEL KAN WERKEN
21-05-2012 - Investeringscriteria
Nederlandse ondernemers zijn sinds enige tijd in de ban van crowdfunding. Crowdfunding is een financieringsvorm die de belofte in zich draagt dat kleine of startende ondernemers op laagdrempelige wijze ideeën of projecten kunnen financieren met geld dat ze zelf niet hebben.
Het basisidee is dat de financiering kan worden gerealiseerd door de geldbehoefte te betrekken uit een groot aantal bronnen, de crowd. Kapitaal aantrekken uit een groot aantal bronnen is niet nieuw, maar eeuwenoud. De eerste openbare aandelenemissie ter wereld, die van de VOC in 1606, kan worden gezien als de eerste vorm van crowdfunding. Alle openbare en onderhandse aandelenemissies, ook die van Facebook vorige week, zijn een vorm van crowdfunding. Maar als wordt gesproken van “crowdfunding” , wordt bedoeld dat gebruik wordt gemaakt van internetplatforms die crowdfunding faciliteren. Daarbij gaat het vrijwel nooit om de emissie van aandelen, maar om het aantrekken van leningen. De hype rond crowdfunding is in Nederland zo'n anderhalf jaar geleden begonnen, zoals te zien is in Google Trends.
Gartner Hype Cycle
Op de meeste internetforums voor ondernemers begint nu de teleurstelling rondom crowdfunding door te sijpelen. Dat is een begrijpelijke ontwikkeling, omdat de verwachtingen rond crowdfunding altijd veel te hooggespannen waren. De verwachtingen en de daarop volgende teleurstelling rondom crowdfunding volgen vrij exact het verloop van de Gartner Hype Cycle van marktonderzoeksbureau Gartner Research.
Crowdfunding zit nu in de Vallei van Desillusie en daarom is nu het moment gekomen om duidelijk te maken waarom crowdfunding in 95 procent van de gevallen niet werkt. De redenen zijn dezelfde redenen die ervoor zorgen dat ook het aantrekken van kapitaal van professionele investeerders in 95 procent van de gevallen niet werkt.
Geloofwaardigheid
Financiering aantrekken is in de basis afhankelijk van drie dingen. Een rendement, de geloofwaardigheid van dat rendement en de contractuele vorm. Geloof het of niet, maar het overgrote deel van de kapitaalzoekers, ook die gebruik maken van crowdfunding, heeft geen enkel idee welk rendement ze aan investeerders kunnen bieden. Op dat punt gaat het dus al mis. Maar als er een rendement wordt beloofd, dan is bij crowdfunding de geloofwaardigheid het volgende grote obstakel. Geloofwaardigheid is afhankelijk van het vertrouwen dat de financiers moeten hebben in de ondernemer. Vertrouwen door financiers is op zijn beurt afhankelijk van vaste factoren zoals persoonlijk contact, bekendheid met de persoon, goede communicatie, een track record dat de kwaliteiten van de ondernemer bewijst en een controlemechanisme.
Bij aandelen die op de beurs genoteerd staan, is geen persoonlijk contact aanwezig tussen directie en de beleggers. Het vertrouwen wordt onderhouden door een professionele communicatie via de media, het opbouwen van een track record en het controlemechanisme van de wettelijke verplichte verslaggeving voor naamloze vennootschappen. Als kleine bedrijven zoeken naar professionele investeerders is het persoonlijk contact wel aanwezig en kunnen een track record en een controlemechanisme worden opgebouwd.
Terugbetaalcapaciteit
Crowdfunding verloopt via internetplatforms en het spreekt vanzelf dat een stuk software voor geen enkele van deze factoren kan zorgen. Het platform verzorgt geen persoonlijk contact, de ondernemers hebben geen track record en een controlemechanisme is er ook niet. Het platform biedt alleen de illusie dat contact met “investeerders” - bij deze platforms gaat het helaas meestal om gokkers en goedbedoelende amateurs - leidt tot een investering.
Het is niet moeilijk te voorspellen dat het overgrote deel van de crowdfunding-platforms binnen enkele jaren is verdwenen. De teleurstelling zal zowel van de kant van de kapitaalzoekers komen, die geen geld weten aan te trekken, als van de kant van beleggers die hun geld niet meer terugzien. De uitzonderingen zijn de platforms waar de financieringsaanvragen door de eigenaren van het platform worden gescreend op terugbetaalcapaciteit. Op die manier wordt de kans vergroot dat de “investeerders” hun geld terugzien en wellicht een rendement maken.
Crowdfunding werkt dus in 95 procent van de gevallen niet, maar even interessant is het om te zien wie de 5 procent zijn die wel in staat zijn kapitaal aan te trekken. Daartoe behoren de kapitaalvragers die door het platform op terugbetaalcapaciteit worden gescreend. Deze werkwijze is geschikt voor de renovatie van een winkelpui of voor verhuizing van een bedrijf naar een goedkoper pand. Kortom, voor bestaande bedrijven met een lopende inkomstenstroom. De werkwijze is echter niet geschikt om de start of groei van een bedrijf te financieren. Dan is de terugbetaalcapaciteit niet aanwezig, want alle omzet wordt in de groei van het bedrijf gestoken.
Professionele investeerders
Bedrijven die met succes groeifinanciering aantrekken via crowdfunding zijn er vrijwel niet, maar degenen die er toch in slagen, zijn de bedrijven die er veel werk van gemaakt hebben: ze hebben een business plan, bieden een rendement aan, mobiliseren het eigen netwerk en hebben een duidelijke overeenkomst klaar liggen voor de investeerder. Het opvallende is dat met deze benadering ze ook voor professionele investeerders interessant zouden zijn geweest. Dat hadden ze denk ik beter kunnen doen, want professionele investeerders hebben een toegevoegde waarde die crowdfunding-platforms niet hebben: ze kunnen ook hun eigen expertise en netwerk aanbieden om de groei van het bedrijf te versnellen.
Het nut van crowdfunding
Wat is dan uiteindelijk de toegevoegde waarde van crowdfunding? Crowdfunding is interessant voor projecten waarbij voor de financiers het behalen van een rendement niet het belangrijkste doel is. Het gaat dan meestal om kleine bedragen waarmee bijvoorbeeld het maken van een nieuw product, zoals een stijlvol horloge, door een groep afnemers wordt voorgefinancierd. De financiers wilden dat product toch al hebben. De financiers schieten in feite als collectief het bedrag voor dat ze later toch moet betalen en maken daarmee de productie mogelijk. In ruil krijgen ze een korting. De geldzoeker kan daar nog aardige strategieën omheen bouwen, bijvoorbeeld: hoe eerder de belegger inschrijft, hoe groter de korting. De financiers moeten van hun kant bereid zijn hun geld te verliezen, want controles op het nakomen van de afspraken zijn er in het algemeen niet. Maar bij kleine bedragen is dat niet onoverkomelijk. Het gevoel om iets goeds te hebben gedaan voor de wereld, is soms voldoende compensatie.
Henny van der Pluijm
Ander venture capital nieuws:
Investeerders vinden. Luister niet naar de verkeerde mensen.
MBO & Groei Fonds investeren in Yoghurt Barn
VOC Capital Partners steekt geld in Spheremail
Bescherming door octrooien wordt zwaar overschat
Lucros Investments investeert in Lagersmit
Een investeerder vinden zonder een cent omzet
Volta Ventures investeert in Bitsensor
Investeerders steken geld in Bloomon
Investeerders vinden. Stop met die domme aannamen
Momentum Capital investeert in Zoofy |
|
|
|