23-05-2017 - Investeringscriteria
Investeerders vinden. Voor wie is het risico als alles mislukt
BEREID JE VOOR OP HET SLUITEN VAN DE OVEREENKOMST MET EEN INVESTEERDER
Enkele weken geleden kregen ondernemers op deze website de gelegenheid gratis vragen te stellen over investeerders.
De vraag
Elly: 'Stel voor een plan wordt een investeerder gevonden. Het plan blijkt niet aan de verwachtingen te voldoen. Het project is mislukt. Voor wie is dit risico? Voor de investeerder of moet de ontvangende partij meebetalen?'
Het antwoord
Het simpele antwoord is: het ligt er aan. Het ligt aan de deal, aan de overeenkomst die is gesloten. Aan de afspraken die zijn gemaakt.
Bij een investering is het normaal gesproken zo dat de investeerder geld in het bedrijf stort waarvoor hij aandelen terug krijgt. Als we 'mislukt' vertalen als: het geld is op, er is geen zicht op nieuw geld omdat er geen winst wordt gemaakt en er komt ook geen vervolginvestering, dan is al het gestorte geld weg. De investeerder is dus al zijn geld kwijt.
Hier zie je ook meteen dat het meestal de investeerder is die het risico loopt bij een financiering.
Ondernemer is soms mede-investeerder
Het wordt iets ingewikkelder als de investeerder eist dat de ondernemer mee-investeert. De logica is hier: als je in je eigen plan gelooft, leg je zelf ook kapitaal in. Het bedrag is vaak veel lager dan wat een investeerder er in steekt, omdat de ondernemer minder kapitaalkrachtig is.
Maar als 'alles mislukt', dan is in dit scenario de ondernemer ook het geld kwijt dat hij in zijn bedrijf heeft gestopt. Merk op: alleen dat deel van zijn geld dat hij in het bedrijf heeft gestoken. Heeft hij daarnaast nog vermogen, dan is dat gevrijwaard.
Het wordt nog iets ingewikkelder als er sprake is van aanvullende bankfinanciering naast het kapitaal van de investeerder. Dit is zeker bij grotere investeringen niet ongewoon.
(In de Venture Capital Gids, het overzicht van de beste 100 Nederlandse investeerders, is aangegeven welke investeerders gewend zijn met deze financieringsstructuur te werken.)
Onderpand hoort bij leningen
Een bank is geen investeerder, maar een geld-uitlener.
(Bij crowdfunding worden gelduitleners als 'investeerder' aangeduid, maar dat is inhoudelijk onjuist en daardoor verwarrend. Bij investeren gaat het altijd om risicodragende participatie, nooit om een lening).
Een bank of een andere geld-uitlener is geen risicodragende partij en zal daarom altijd om zo veel mogelijk vormen van onderpand vragen. Onderpand van het bedrijf zelf, maar ook van de ondernemer persoonlijk (bijvoorbeeld eigen huis) en soms van de investeerder persoonlijk.
Al deze constructies en nog veel meer kunnen worden afgesproken. Het ligt bij een investering dus nooit van tevoren vast wie welk risico draagt, hoewel in de meeste gevallen de investeerder het meeste risico draagt.
Het komt er op neer dat de ondernemer bij het onderhandelen over de investeringscondities heel goed moet opletten wat er tussen de partijen wordt afgesproken. Een advocaat of andere juridische adviseur inschakelen is bij het onderhandelen over de invulling van de investering noodzakelijk.
Voorbereiden op de onderhandelingen
De afspraken over de condities van de investering worden vastgelegd in een document wat het 'term sheet' wordt genoemd. Een Nederlandse vertaling zou zijn 'conditielijst' of 'conditiebrief', maar iedereen in de investeringswereld noemt het een term sheet.
De ondernemer kan zich voorbereiden op de onderhandelingen met investeerders om zo gunstig mogelijke condities te bereiken. Dat kan bijvoorbeeld door de begrippen te leren kennen die bij het samenstellen van het term sheet aan de orde komen.
Dit kan bijvoorbeeld door literatuur door te nemen zoals Venture Capital Begrippen, dat de ondernemer vertrouwd maakt met al het jargon dat wordt gebruikt.
Daarnaast is er Venture Capital Stappenplan, waarin de ondernemer wordt uitgelegd hoe hij bij het zoeken naar een investeerder een strategie kan volgen waarmee hij een onderhandelingspositie kan opbouwen tegenover mogelijke investeerders.
Vanuit een goede onderhandelingspositie kan de ondernemer gunstiger condities verkrijgen rondom de investering.
Voor wie het Engels voldoende machtig is, zijn boeken als Term Sheets and Valuations en Venture Deals uitstekend voor ondernemers om zich te oriënteren op het afsluiten van de overeenkomst.
Deze boeken worden door investeerder en kapitaalbemiddelaars ook gelezen.
Henny van der Pluijm
Er zijn goede redenen waarom 95 procent van de kapitaalzoekers nooit een investeerder vindt.
Leer op deze website hoe de 5 procent het wel lukt en daarbij gunstige condities weet te bereiken.
|
|